Close

Nowe oblicze pracy zespołowej dzięki Confluence. Zobacz, dlaczego Confluence jest doskonałym narzędziem dla zespołów współpracujących przy tworzeniu treści. Zacznij korzystać za darmo

Czym jest schemat organizacyjny?

Przeglądaj tematy

Schemat organizacyjny przedstawia strukturę firmy, pokazując powiązania między działami i pracownikami. Odzwierciedla hierarchię w organizacji, przedstawiając relacje służbowe i przepływ uprawnień od najwyższego kierownictwa do poszczególnych pracowników.

Chcesz uporządkować strukturę swojego zespołu? Użyj bezpłatnego szablonu schematu organizacyjnego

Zrozumienie schematów organizacyjnych

Schematy organizacyjne (wykresy organizacyjne) to wizualne plany działania, które przedstawiają sposób funkcjonowania firmy. Wyjaśniają, kto podlega komu, które działy zajmują się konkretnymi zadaniami i w jaki sposób różne zespoły współpracują, aby osiągnąć cele firmy. Dzięki kompleksowemu przedstawieniu struktury firmy schematy organizacyjne pomagają wyeliminować niejasności dotyczące ról i obowiązków.

Te wizualne narzędzia są cenne dla komunikacji wewnętrznej, ułatwiając pracownikom identyfikację osób podejmujących decyzje i zrozumienie procesów zatwierdzania. Kiedy wszyscy znają strukturę hierarchiczną, pytania kierowane są do właściwych osób, a zarządzanie projektami zyskuje na efektywności, ponieważ projekty są realizowane sprawniej. Dobrze zaprojektowany schemat organizacyjny firmy stanowi punkt odniesienia, z którego zespoły mogą korzystać w razie potrzeby, aby zorientować się w strukturze firmy.

Historia schematów organizacyjnych

Koncepcja schematów organizacyjnych sięga połowy XIX wieku, kiedy to Daniel McCallum, inżynier kolejnictwa, stworzył jeden z pierwszych znanych schematów organizacyjnych do zarządzania złożonymi operacjami kolei w Nowym Jorku i Erie. Jego innowacyjny schemat pomógł zwizualizować strukturę kolei i wyjaśnić obowiązki pracowników.

W XX wieku schematy organizacyjne ewoluowały, podobnie jak teorie zarządzania. Stały się standardowym narzędziem zarządzania firmami i zaadaptowały do dynamicznie zmieniających się miejsc pracy. Schematy te są teraz interaktywnymi narzędziami cyfrowymi, które można łatwo aktualizować i udostępniać między organizacjami, co czyni je bardziej użytecznymi i dostępnymi niż kiedykolwiek wcześniej.

Dlaczego schematy organizacyjne mają znaczenie

Dobrze zaprojektowany schemat organizacyjny nie tylko określa, kto przed kim odpowiada, ale i tworzy przejrzystość, która pomaga pracownikom zrozumieć przepływ decyzji w firmie. Przejrzystość ta zmniejsza zamieszanie i poprawia wydajność operacyjną, ustanawiając jasne kanały komunikacji i odpowiedzialności.

Schematy organizacyjne odgrywają również kluczową rolę w podejmowaniu decyzji, identyfikując kluczowych interesariuszy i przedstawicieli władz. Są one również cennymi narzędziami wdrażania dla nowych pracowników, ponieważ pomagają im zrozumieć strukturę firmy i zidentyfikować ważne kontakty.

W okresach rozwoju lub reorganizacji schematy organizacyjne są niezbędnymi narzędziami planowania. Umożliwiają liderom wizualizować bieżące struktury i mapować przyszłe zmiany przy minimalnych zakłóceniach.

Rodzaje schematów organizacyjnych

Różne organizacje wymagają różnych podejść do strukturyzacji swoich zespołów. Najczęstsze typy schematów organizacyjnych obejmują:

  • Hierarchiczny: to tradycyjna struktura piramidy odgórnej z przywództwem na szczycie i pracownikami pierwszej linii u dołu. Ten format sprawdza się w przypadku firm z wyraźnymi łańcuchami zarządzania i wyspecjalizowanymi działami.
  • Płaski: ten schemat organizacyjny obejmuje minimalne warstwy zarządzania średniego szczebla. Większość pracowników podlega temu samemu liderowi. Start-upy i agencje kreatywne często preferują to podejście ze względu na nacisk na współpracę i szybkie podejmowanie decyzji.
  • Macierzowy: ten typ wykresu organizacyjnego pokazuje, że pracownicy podlegają jednocześnie zarówno menedżerom funkcjonalnym, jak i kierownikom projektów. Ta złożona struktura wspiera wielofunkcyjne zespoły pracujące nad określonymi inicjatywami, a jednocześnie zachowuje wiedzę specjalistyczną w działach.
  • Działowy: ten wykres organizuje pracowników według określonych produktów, rynków lub regionów geograficznych. Duże korporacje o różnych liniach biznesowych często stosują to podejście, aby skupić się na określonych segmentach klientów.

Oprócz aktualizacji struktury zespołów możesz użyć szablonu komunikatu o stanie prac, aby poinformować wszystkich, od kierowników projektów po interesariuszy, o ogólnych wynikach firmy.

Kluczowe elementy schematu organizacyjnego

Efektywne szablony schematów organizacyjnych zawierają kilka istotnych elementów, które współpracują ze sobą w celu przedstawienia jasnego obrazu struktury firmy:

  • Nazwiska i stanowiska: każde pole zazwyczaj zawiera imię i nazwisko pracownika oraz jego oficjalny tytuł służbowy, więc tożsamość i funkcja są widoczne na pierwszy rzut oka.
  • Działy: sekcje są często oznaczone kolorami lub pogrupowane. Reprezentują różne obszary funkcjonalne, takie jak marketing, operacje lub obsługa klienta.
  • Zależności służbowe: linie łączące pola wskazują, kto komu podlega. Jest to łańcuch zarządzania w organizacji.
  • Poziomy władzy: usytuowanie pionowe wskazuje hierarchię władzy. Stanowiska uplasowane wyżej mają więcej mocy decyzyjnej.

Za pomocą powyższych elementów można przedstawić skomplikowane zależności organizacyjne w łatwo dostępnej postaci wizualnej, co stymuluje współpracę zespołową i zwiększa przejrzystość działania.

Jak sporządzić schemat organizacyjny

Tworzenie przydatnego schematu organizacyjnego to prosty proces wizualizowania skomplikowanych zależności. Sam proces tworzenia schematu może się wydawać prosty; prawdziwym wyzwaniem jest utrzymanie aktualności schematu w miarę jak pracownicy dołączają do firmy, opuszczają ją i zmieniają swoje role. Dzięki regularnym przeglądom wykonywanym według harmonogramu schemat będzie dobrze odzwierciedlał strukturę firmy.

Oto jak zacząć tworzyć schemat organizacyjny:

Ustalenie celu i zakresu

Wyjaśnij, dlaczego tworzysz schemat i kto będzie z niego korzystać. Niektóre schematy mogą służyć do publicznego udostępniania w witrynach internetowych organizacji, inne do użytku wewnętrznego podczas onboardingu lub planowania strategicznego.

Należy zdecydować, czy schemat będzie obejmował całą organizację, czy też określony dział lub zespół. Zakres schematu wpłynie na jego szczegółowość i format. W ten sposób powstanie bardziej ukierunkowane i użyteczne narzędzie.

Zebranie dokładnych informacji

We współpracy z działem HR zbierz aktualne dane o wszystkich stanowiskach, w tym odpowiadające im tytuły zawodowe, zależności służbowe i przypisania do zespołów. Dokładność na tym etapie ma kluczowe znaczenie, ponieważ nieaktualny lub niedokładny schemat wprowadza zamieszanie zamiast przejrzystości.

Zweryfikuj informacje z szefami działów, aby mieć pewność, że odzwierciedlono zarówno formalną hierarchię podległości służbowej, jak i inne zależności (oznaczane liniami przerywanymi), które mogą istnieć w organizacji. W ten sposób można zidentyfikować ostatnie zmiany, nieujęte jeszcze w oficjalnych dokumentach działu HR.

Wybór formatu

Wybierz typ schematu najlepiej reprezentujący rzeczywistą strukturę organizacji. Tradycyjne schematy organizacyjne sprawdzają się w wielu firmach. Z kolei schematy macierzowe i działowe lepiej pasują do skomplikowanych organizacji z wieloma relacjami podległości.

Rozważ użycie narzędzi umożliwiających łatwą aktualizację i udostępnianie w organizacji. Nowoczesne oprogramowanie do mapowania procesów i tworzenia diagramów może dodać schematowi elastyczności i sprawić, że będzie bardziej dostępny niż dokumenty statyczne.

Wprowadzenie danych i uporządkowanie elementów

Użyj wybranej platformy w celu utworzenia pól reprezentujących stanowiska i linii oznaczających zależności. Uporządkuj elementy w logiczny sposób jasno odzwierciedlający strukturę organizacji.

Tablice Confluence oferują intuicyjne płótno do tworzenia schematów organizacyjnych z funkcją przeciągania i upuszczania ułatwiającą pozycjonowanie elementów i dostosowywanie zależności. Zorientowanie tablic online na współpracę umożliwia też interesariuszom wnoszenie wkładu w schematy i ich udoskonalanie w czasie rzeczywistym.

Oznaczenie i wypełnienie poszczególnych sekcji

Dodaj nazwiska, tytuły zawodowe, informacje kontaktowe i inne istotne informacje do każdego pola stanowiska. Możesz tam umieścić również krótkie opisy ról, jeśli schemat ma być przeznaczony do ewidencji pracowników lub do celów onboardingu.

Zachowaj wizualną spójność schematu: używaj tego samego formatu do odzwierciedlania podobnych stanowisk i zależności. Spójne kodowanie działów i poziomów kolorami zwiększa czytelność schematu i pomaga odbiorcom szybko identyfikować jednostki organizacyjne.

Przeglądaj, udostępniaj i aktualizuj

Przed sfinalizowaniem schematu poproś interesariuszy o jego przejrzenie pod kątem kompletności i dokładności. Na podstawie informacji zwrotnych wprowadź niezbędne poprawki, aby schemat odzwierciedlał aktualną strukturę firmy.

Gotowy schemat udostępnij odpowiednimi kanałami: w firmowym intranecie, na platformie udostępniania wiedzy lub w postaci wydruków w biurach. Określ harmonogram regularnych aktualizacji, aby schemat na bieżąco odzwierciedlał zmiany zachodzące w organizacji.

Ograniczenia schematów organizacyjnych

Pomimo swojej przydatności schematy organizacyjne mają również ograniczenia. Zazwyczaj nie obejmują nieformalnych kanałów komunikacji ani dynamicznych zależności w naturalny sposób tworzących się w zespołach.

Ponadto w szybko rozwijających się lub zmieniających organizacjach schematy stają się nieaktualne niemal od razu po ich utworzeniu. Bez regularnych aktualizacji mogą fałszywie przedstawiać strukturę firmy, co może wprowadzać zamęt zamiast przejrzystości.

Najlepsze praktyki dotyczące schematów organizacyjnych

Stworzenie skutecznego schematu organizacyjnego wymaga czegoś więcej niż tylko połączenia pól liniami. Postępuj zgodnie z tymi najlepszymi praktykami, aby zmaksymalizować wartość schematu organizacyjnego swojej firmy:

  • Zachowaj prostotę: unikaj przeładowania schematu nadmiarowymi szczegółami, które mogłyby zdezorientować odbiorców. Skoncentruj się na najważniejszych informacjach: nazwiskach, stanowiskach, jasno określonej hierarchii podległości służbowej itp.
  • Projektuj z myślą o odbiorcach: pomyśl, kto będzie korzystał z szablonu i jakich informacji najbardziej potrzebują odbiorcy. Szablony utworzone z myślą o klientach mogą kłaść nacisk na działy, zaś wersje wewnętrzne — zawierać informacje kontaktowe i określone zakresy obowiązków.
  • Zadbaj o dostępność: schemat powinien być dostępny dla wszystkich, którzy go potrzebują, na platformach cyfrowych lub w postaci fizycznej. Za pomocą cyfrowej przestrzeni roboczej Confluence można płynnie udostępniać schematy organizacyjne w firmie i uzyskiwać do nich dostęp.
  • Planuj aktualizacje: utwórz schemat w formacie, który pozwala łatwo wprowadzać zmiany w miarę rozwoju organizacji. Ustal daty regularnych przeglądów, aby zapewnić aktualność i przydatność informacji.
  • Zachowaj spójność formatowania: stosuj jednolite elementy graficzne w schemacie, aby zwiększyć jego czytelność i zapewnić profesjonalny wygląd. Spójne kolory, kształty i style tekstu pomagają odbiorcom szybko zrozumieć przedstawiane informacje.

Utworzenie schematu organizacyjnego za pomocą Confluence

Tablice Confluence to idealna platforma tworzenia i utrzymywania schematów organizacyjnych zmieniających się w miarę rozwoju firmy. Można na nich przeciągać i upuszczać elementy, łączyć hierarchie podległości służbowej i współpracować z innymi podczas procesu tworzenia.

Dzięki Confluence schemat organizacyjny Twojej firmy staje się czymś więcej niż tylko statycznym dokumentem — przekształca się w żywy zasób wspierający współpracę nad projektami i koordynację międzyzespołową. Zespoły mogą korzystać ze schematu jako punktu odniesienia podczas burzy mózgów lub planowanie spotkań.

Funkcje integracji pozwalają na płynne integrowanie schematu z innymi narzędziami w miejscu pracy, co tworzy jednolity system zarządzania wiedzą w organizacji. Aktualizacje następują w czasie rzeczywistym, dzięki czemu wszyscy mają dostęp do bieżących informacji o strukturze i zależnościach w firmie.

Czy chcesz wprowadzić przejrzystość do struktury swojego zespołu i poprawić koordynację w organizacji? Użyj bezpłatnego szablonu schematu organizacyjnego.

Sprawdź także

Szablon planowania strategicznego

Opisz swoją strategię biznesową oraz przedstaw ją kierownictwu i zarządowi.

OKR-y — szablon

Wykorzystaj ten szablon do wyznaczania celów, aby zdefiniować wymierne i ambitne kamienie milowe.

Usprawnij współpracę przy tworzeniu treści w zespołach za pomocą narzędzia Confluence

Następny
Współpraca nad projektem